Cầu nối toàn cầu và startup đổi mới Bí mật giúp bạn bùng nổ không ngờ

Tầm Quan Trọng Của Việc Vươn Ra Biển Lớn Cho Startup Việt

Khi tôi nhìn vào những gì các startup Việt Nam đang làm được, một cảm giác tự hào lẫn lo lắng luôn đan xen. Tự hào vì sự sáng tạo không ngừng, nhưng lo lắng liệu chúng ta đã thực sự sẵn sàng để bước ra khỏi “ao làng” và cạnh tranh sòng phẳng trên trường quốc tế hay chưa. Theo kinh nghiệm của tôi, việc xây dựng những cây cầu nối với thế giới không còn là lựa chọn mà đã trở thành yếu tố sống còn. Thị trường nội địa, dù đang phát triển mạnh mẽ, vẫn có những giới hạn nhất định về quy mô và nguồn lực. Rất nhiều lần tôi đã chứng kiến những ý tưởng tuyệt vời bị kìm hãm chỉ vì không tìm được nguồn vốn đầu tư đủ lớn hoặc thiếu tầm nhìn toàn cầu. Đó là lý do tại sao, hơn bao giờ hết, các startup Việt cần phải nghĩ lớn, nghĩ vượt ra khỏi biên giới quốc gia để tìm kiếm những cơ hội mới mẻ và đột phá.

1. Mở Rộng Thị Trường và Tăng Trưởng Vượt Bậc

Một trong những lợi ích rõ ràng nhất của việc vươn ra quốc tế chính là khả năng tiếp cận một thị trường rộng lớn hơn rất nhiều lần. Tôi nhớ có lần trò chuyện với một nhà sáng lập về ứng dụng giáo dục, anh ấy từng chia sẻ rằng ban đầu chỉ tập trung vào học sinh Việt Nam. Nhưng khi họ bắt đầu thử nghiệm ở một số nước Đông Nam Á khác, phản hồi tích cực và tiềm năng tăng trưởng đã khiến họ thực sự choáng ngợp. Điều này không chỉ giúp gia tăng doanh thu mà còn mở ra những con đường phát triển sản phẩm mà chúng ta có thể chưa bao giờ nghĩ tới nếu chỉ giới hạn trong nước. Việc mở rộng thị trường cũng giúp đa dạng hóa nguồn doanh thu, giảm thiểu rủi ro khi thị trường nội địa gặp biến động. Cá nhân tôi tin rằng, để startup Việt Nam thực sự “cất cánh”, chúng ta phải mạnh dạn đưa sản phẩm của mình đến với người dùng toàn cầu, không chỉ dừng lại ở biên giới Việt Nam.

2. Thu Hút Vốn Đầu Tư Quốc Tế và Nâng Tầm Giá Trị

Khi đã có mặt trên bản đồ quốc tế, cánh cửa đến với các quỹ đầu tư mạo hiểm hàng đầu thế giới sẽ mở ra. Tôi đã thấy nhiều startup Việt ban đầu rất khó khăn trong việc gọi vốn trong nước, nhưng khi họ chứng minh được tiềm năng toàn cầu, các nhà đầu tư nước ngoài lại cực kỳ quan tâm. Các quỹ quốc tế thường có tầm nhìn dài hạn hơn và sẵn sàng đổ vốn lớn vào những ý tưởng đột phá có khả năng nhân rộng. Quan trọng hơn, không chỉ là tiền, những nhà đầu tư này còn mang theo kinh nghiệm, mạng lưới quan hệ và sự cố vấn chiến lược vô giá. Tôi nhớ một trường hợp cụ thể khi một startup về công nghệ tài chính của Việt Nam đã nhận được khoản đầu tư lớn từ một quỹ Singapore, và sau đó họ không chỉ có thêm vốn mà còn được định hướng lại toàn bộ chiến lược phát triển sản phẩm để phù hợp với thị trường khu vực. Điều này thực sự là một cú hích khổng lồ, giúp nâng tầm giá trị và uy tín cho startup đó.

Những Rào Cản Không Nhỏ Trên Chặng Đường Toàn Cầu Hóa

Mặc dù tiềm năng là rất lớn, nhưng hành trình vươn ra biển lớn chưa bao giờ là dễ dàng. Tôi đã chứng kiến nhiều startup Việt đầy nhiệt huyết nhưng rồi lại chùn bước trước những thách thức tưởng chừng như không thể vượt qua. Những rào cản này không chỉ đến từ yếu tố bên ngoài mà còn từ chính nội tại của chúng ta. Điều quan trọng là phải nhận diện được chúng một cách rõ ràng và có chiến lược đối phó phù hợp. Nếu không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, việc “xuất khẩu” sản phẩm hay mô hình kinh doanh có thể trở thành một canh bạc đầy rủi ro, thậm chí dẫn đến thất bại đáng tiếc. Tôi vẫn nhớ cảm giác bất lực khi một người bạn của tôi, sau nhiều năm ấp ủ dự án, cuối cùng phải bỏ cuộc vì không thể vượt qua được rào cản về vốn và nhân sự khi muốn mở rộng ra thị trường Thái Lan.

1. Vốn Và Năng Lực Tài Chính

Đây có lẽ là rào cản lớn nhất mà nhiều startup Việt phải đối mặt. Để mở rộng ra thị trường quốc tế, chi phí bỏ ra không hề nhỏ. Từ nghiên cứu thị trường, tiếp thị, cho đến việc xây dựng đội ngũ tại nước ngoài, tất cả đều đòi hỏi nguồn vốn dồi dào. Không chỉ là tiền mặt, mà còn là khả năng tiếp cận các nguồn tài chính linh hoạt. Nhiều startup có ý tưởng tốt nhưng lại thiếu kinh nghiệm trong việc xây dựng hồ sơ gọi vốn quốc tế, hoặc chưa thực sự hiểu rõ các tiêu chí mà nhà đầu tư nước ngoài quan tâm. Họ thường bị động trong việc tìm kiếm và thuyết phục các quỹ lớn. Tôi đã thấy rất nhiều trường hợp các bạn startup phải từ bỏ giấc mơ toàn cầu chỉ vì thiếu hụt tài chính giữa chừng, đó là một điều vô cùng đáng tiếc và để lại nhiều suy nghĩ cho những ai đang ấp ủ ý định tương tự.

2. Thiếu Kinh Nghiệm Và Kiến Thức Thị Trường Quốc Tế

Ngay cả khi có vốn, việc thiếu kinh nghiệm và kiến thức sâu rộng về thị trường nước ngoài cũng là một trở ngại lớn. Mỗi quốc gia, mỗi khu vực đều có những đặc thù riêng về văn hóa, thói quen tiêu dùng, hệ thống pháp luật, và môi trường cạnh tranh. Một sản phẩm hay chiến lược thành công ở Việt Nam chưa chắc đã phù hợp ở Singapore, Nhật Bản hay Mỹ. Tôi nhớ một trường hợp startup F&B của Việt Nam đã cố gắng mang mô hình của mình sang thị trường châu Âu mà không nghiên cứu kỹ lưỡng về khẩu vị hay quy định an toàn thực phẩm. Kết quả là họ đã phải chịu thua lỗ nặng nề và phải rút lui. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu kỹ lưỡng và tìm kiếm những người có kinh nghiệm thực tế tại thị trường mục tiêu để đồng hành.

Chiến Lược Xây Dựng “Cầu Nối” Vững Chắc

Để vượt qua những rào cản đã nêu và thực sự xây dựng được những “cầu nối toàn cầu” vững chắc, các startup Việt cần có những chiến lược bài bản và linh hoạt. Không có một công thức chung nào cho tất cả, nhưng từ kinh nghiệm cá nhân và những gì tôi quan sát được, có một số con đường mà các bạn trẻ nên ưu tiên. Điều cốt yếu là phải chủ động tìm kiếm và tạo ra các mối quan hệ, không chỉ giới hạn trong phạm vi quốc gia mình. Tôi luôn khuyến khích các nhà sáng lập hãy bước ra khỏi vùng an toàn, tham gia các hoạt động quốc tế và học hỏi không ngừng. Đó là cách duy nhất để thực sự hiểu được bức tranh lớn và tìm thấy vị trí của mình trên thị trường toàn cầu. Cảm giác khi thấy một startup nhỏ bé của Việt Nam có thể ký kết hợp đồng với một đối tác lớn ở Mỹ hay châu Âu thực sự rất tuyệt vời, nó là minh chứng cho việc mọi thứ đều có thể nếu chúng ta đi đúng hướng.

1. Tham Gia Các Sự Kiện Khởi Nghiệp Toàn Cầu

Một trong những cách hiệu quả nhất để xây dựng mạng lưới và tìm kiếm cơ hội là tham gia các sự kiện khởi nghiệp lớn trên thế giới. Từ TechCrunch Disrupt, Web Summit, cho đến Slush hay hội nghị về AI ở Singapore, đây là những nơi mà bạn có thể gặp gỡ các nhà đầu tư tiềm năng, đối tác chiến lược, và những người cùng chí hướng từ khắp nơi trên thế giới. Tôi đã từng tham dự một vài sự kiện như vậy và thấy rằng, cơ hội đến từ những cuộc trò chuyện ngẫu nhiên, từ việc chia sẻ ý tưởng với những người bạn mới. Đừng ngần ngại trình bày dự án của mình, kể cả khi bạn nghĩ nó còn sơ khai. Sự chân thành và nhiệt huyết có thể mở ra những cánh cửa bất ngờ. Hơn nữa, việc tham gia các sự kiện này cũng là cơ hội tuyệt vời để học hỏi về các xu hướng công nghệ mới nhất, mô hình kinh doanh đột phá và cách các startup khác đang giải quyết vấn đề.

2. Hợp Tác Với Các Đối Tác Nước Ngoài

Tìm kiếm và xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược với các công ty, tổ chức nước ngoài là một con đường ngắn hơn để thâm nhập thị trường quốc tế. Thay vì tự mình xây dựng từ đầu, bạn có thể tận dụng kinh nghiệm, mạng lưới phân phối, hoặc cơ sở khách hàng sẵn có của đối tác. Tôi đã chứng kiến một số startup Việt Nam thành công rực rỡ khi hợp tác với các tập đoàn lớn ở Nhật Bản hay Hàn Quốc, nhờ đó họ có thể đưa sản phẩm của mình đến tay hàng triệu người dùng trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, việc lựa chọn đối tác phù hợp là vô cùng quan trọng. Cần phải tìm hiểu kỹ về văn hóa doanh nghiệp, mục tiêu chiến lược và mức độ cam kết của họ. Một mối quan hệ đối tác bền vững phải dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau và lợi ích hài hòa cho cả hai bên.

Yếu tố	Thách thức khi thiếu “cầu nối”	Lợi ích khi có “cầu nối toàn cầu”
Tiếp cận thị trường	Giới hạn trong thị trường nội địa, khó mở rộng quy mô.	Tiếp cận hàng tỷ khách hàng tiềm năng trên toàn cầu, đa dạng hóa doanh thu.
Nguồn vốn	Phụ thuộc vào vốn nội địa, khó gọi vốn lớn từ các quỹ quốc tế.	Thu hút vốn đầu tư mạo hiểm từ các quỹ hàng đầu thế giới, tăng định giá.
Kiến thức & Kinh nghiệm	Thiếu hiểu biết sâu sắc về thị trường, văn hóa, pháp lý quốc tế.	Học hỏi kinh nghiệm từ chuyên gia toàn cầu, nắm bắt xu hướng mới.
Uy tín & Thương hiệu	Khó xây dựng niềm tin với đối tác và khách hàng quốc tế.	Nâng cao uy tín, thương hiệu trên trường quốc tế, mở rộng cơ hội hợp tác.
Nguồn nhân lực	Khó thu hút nhân tài quốc tế, thiếu kinh nghiệm đa văn hóa.	Tiếp cận bể nhân tài đa dạng, nâng cao năng lực đội ngũ.

Đòn Bẩy Công Nghệ Và Chuyển Đổi Số Để Vươn Xa

Trong kỷ nguyên 4.0, công nghệ không chỉ là công cụ mà còn là đòn bẩy then chốt giúp các startup Việt Nam vượt qua mọi giới hạn địa lý. Tôi tin rằng, khả năng ứng dụng và làm chủ công nghệ mới chính là lợi thế cạnh tranh lớn nhất của chúng ta. Từ kinh nghiệm cá nhân, tôi đã thấy rằng những startup nào nhanh nhạy trong việc áp dụng AI, Blockchain hay phân tích dữ liệu lớn thì họ có khả năng tạo ra những sản phẩm vượt trội, giải quyết được những vấn đề chưa ai làm được. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa vận hành mà còn tạo ra những mô hình kinh doanh hoàn toàn mới, có thể mở rộng quy mô toàn cầu một cách dễ dàng hơn bao giờ hết. Cảm giác khi chứng kiến một giải pháp công nghệ của Việt Nam được áp dụng và tạo ra giá trị ở những thị trường xa xôi thực sự rất phấn khích, đó là niềm tự hào của dân tộc.

1. AI, Blockchain Và Dữ Liệu Lớn: Nền Tảng Cạnh Tranh

Hãy nhìn vào các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi khối (Blockchain) hay phân tích dữ liệu lớn (Big Data). Đây không chỉ là những từ khóa thời thượng mà thực sự là những công nghệ mang tính cách mạng. Các startup Việt Nam cần tập trung đầu tư và phát triển năng lực trong các lĩnh vực này. Tôi đã thấy một số công ty Việt Nam rất giỏi trong việc ứng dụng AI để cá nhân hóa trải nghiệm người dùng, hoặc sử dụng Blockchain để tăng cường minh bạch trong chuỗi cung ứng. Những giải pháp này không chỉ giải quyết được các vấn đề nội địa mà còn có giá trị toàn cầu. Ví dụ, một nền tảng AI giúp tối ưu hóa logistics có thể áp dụng cho bất kỳ thị trường nào trên thế giới. Đây chính là “vũ khí” bí mật để các startup Việt có thể cạnh tranh sòng phẳng với các đối thủ lớn hơn từ các quốc gia phát triển.

2. Nền Tảng Thương Mại Điện Tử Xuyên Biên Giới

Thương mại điện tử xuyên biên giới (Cross-border E-commerce) đang bùng nổ mạnh mẽ, mở ra một con đường mới cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là các startup, để đưa sản phẩm của mình ra thế giới. Tôi nhớ có lần trò chuyện với một chủ cửa hàng thủ công mỹ nghệ nhỏ ở Hội An, cô ấy ban đầu chỉ bán cho khách du lịch. Nhưng sau khi được hướng dẫn cách đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử quốc tế như Etsy hay Amazon, doanh số của cô ấy đã tăng vọt và có khách hàng từ khắp nơi trên thế giới. Điều này cho thấy, bạn không cần phải có một đội ngũ marketing khổng lồ hay hàng tỷ đồng vốn mới có thể xuất khẩu. Chỉ cần tận dụng tốt các nền tảng số, học cách tối ưu hóa sản phẩm và quy trình vận chuyển, cánh cửa toàn cầu sẽ mở ra. Nó thực sự đã thay đổi cuộc đời của rất nhiều người mà tôi biết.

Bài Học Thấm Thía Từ Những Hành Trình Khởi Nghiệp Quốc Tế

Trong quá trình đồng hành và quan sát các startup Việt Nam trên chặng đường vươn ra thế giới, tôi đã đúc rút được nhiều bài học quý giá. Không phải lúc nào mọi thứ cũng suôn sẻ, có những thất bại đau đớn nhưng cũng có những thành công vang dội. Điều quan trọng là chúng ta phải biết nhìn vào cả hai khía cạnh đó để học hỏi và trưởng thành. Từ kinh nghiệm của tôi, việc giữ vững tinh thần kiên trì và không ngừng học hỏi là chìa khóa. Tôi nhớ một lần trò chuyện với một CEO của một startup công nghệ giáo dục, anh ấy đã trải qua ba lần thất bại ở các thị trường khác nhau trước khi tìm thấy công thức thành công ở một thị trường hoàn toàn mới. Câu chuyện của anh ấy luôn là động lực để tôi tin rằng, mọi thử thách đều là cơ hội để chúng ta mạnh mẽ hơn.

1. Thành Công Đến Từ Sự Khác Biệt Và Kiên Trì

Để nổi bật trên thị trường toàn cầu đầy cạnh tranh, bạn không thể đi theo lối mòn. Các startup Việt Nam cần tìm ra điểm khác biệt cốt lõi của mình, đó có thể là một công nghệ độc đáo, một mô hình kinh doanh đột phá, hoặc một cách tiếp cận vấn đề hoàn toàn mới. Hơn nữa, sự kiên trì là yếu tố quyết định. Hành trình quốc tế hóa đòi hỏi sự thích nghi liên tục, khả năng học hỏi từ những sai lầm và không ngừng cải thiện. Tôi đã thấy những startup có sản phẩm ban đầu không quá nổi bật nhưng nhờ sự kiên trì lắng nghe khách hàng, không ngừng tối ưu hóa và liên tục đổi mới, họ đã dần xây dựng được vị thế vững chắc trên thị trường quốc tế. Đó là một quá trình dài và đầy thử thách, nhưng hoàn toàn xứng đáng.

2. Đừng Ngại Thất Bại – Đó Là Bài Học Đắt Giá Nhất

Thất bại là một phần không thể tránh khỏi của hành trình khởi nghiệp, đặc biệt là khi vươn ra thị trường quốc tế. Tôi luôn nói với các bạn trẻ rằng, đừng sợ thất bại. Điều quan trọng là từ mỗi lần vấp ngã, chúng ta học được gì. Một startup đã từng thất bại trong việc thâm nhập thị trường Indonesia vì không hiểu rõ văn hóa mua sắm của người dân địa phương. Thay vì từ bỏ, họ đã rút ra bài học sâu sắc, thay đổi chiến lược và sau đó thành công rực rỡ ở thị trường Philippines. Thất bại không phải là dấu chấm hết, mà là một điểm dừng để bạn nhìn lại, điều chỉnh và tiến về phía trước một cách thông minh hơn. Kinh nghiệm này, tôi tin chắc, là thứ không sách vở nào dạy được mà chỉ có thể có được từ chính những trải nghiệm xương máu.

Tương Lai Nào Cho Hệ Sinh Thái Startup Việt Trên Bản Đồ Thế Giới?

Nhìn về tương lai, tôi tràn đầy lạc quan về vị thế của các startup Việt Nam trên bản đồ khởi nghiệp toàn cầu. Chúng ta có một thế hệ trẻ năng động, sáng tạo và rất nhanh nhạy với công nghệ. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng to lớn này, cần có sự chung tay của cả cộng đồng, đặc biệt là từ phía chính phủ và các tổ chức hỗ trợ. Tôi luôn mong mỏi một môi trường mà ở đó, các startup không chỉ được khuyến khích phát triển ý tưởng mà còn được trang bị đầy đủ công cụ, kiến thức và mạng lưới để tự tin vươn ra biển lớn. Cảm giác khi thấy cờ Việt Nam tung bay ở các diễn đàn công nghệ quốc tế là một điều khiến tôi vô cùng xúc động, và tôi tin rằng ngày đó sẽ không còn xa nữa nếu chúng ta tiếp tục đi đúng hướng.

1. Hỗ Trợ Chính Sách Và Cơ Chế Khuyến Khích

Vai trò của chính phủ trong việc tạo ra một môi trường thuận lợi cho startup vươn ra quốc tế là vô cùng quan trọng. Tôi tin rằng, cần có những chính sách cụ thể hơn về việc hỗ trợ tiếp cận vốn quốc tế, đơn giản hóa thủ tục pháp lý cho việc mở rộng kinh doanh ra nước ngoài, và các chương trình đào tạo chuyên sâu về thị trường quốc tế. Ví dụ, việc miễn giảm thuế cho các startup đầu tư vào R&D phục vụ mục tiêu toàn cầu hóa, hay các quỹ hỗ trợ xuất khẩu công nghệ, có thể tạo ra động lực rất lớn. Một điều mà tôi cảm thấy rất cần thiết là việc xây dựng các trung tâm hỗ trợ startup quốc tế hóa, nơi các chuyên gia có thể tư vấn về pháp lý, marketing, và kết nối với các nhà đầu tư nước ngoài. Những hỗ trợ như vậy sẽ là bệ phóng vững chắc cho các startup Việt.

2. Nâng Cao Năng Lực Cộng Đồng Khởi Nghiệp

Bên cạnh sự hỗ trợ từ chính phủ, việc nâng cao năng lực tự thân của cộng đồng khởi nghiệp cũng là yếu tố cốt lõi. Tôi luôn khuyến khích các nhà sáng lập tham gia tích cực vào các khóa học, hội thảo chuyên sâu về quản trị doanh nghiệp, marketing quốc tế, tài chính và gọi vốn. Hơn nữa, việc xây dựng một văn hóa chia sẻ, học hỏi lẫn nhau trong cộng đồng là vô cùng quan trọng. Các startup nên tích cực kết nối, chia sẻ kinh nghiệm và thậm chí là hợp tác để cùng nhau giải quyết các thách thức chung. Tôi còn nhớ một nhóm startup đã thành lập một “nhóm tư vấn” không chính thức, nơi họ thường xuyên gặp gỡ để chia sẻ về những khó khăn khi mở rộng thị trường, và nhờ đó họ đã cùng nhau tìm ra những giải pháp sáng tạo. Tinh thần đoàn kết này chính là sức mạnh để startup Việt vươn tầm.

Lời Kết

Khi nhìn lại hành trình các startup Việt Nam vươn ra biển lớn, tôi nhận ra rằng đây không chỉ là một xu hướng mà là một mệnh lệnh để tồn tại và phát triển.

Mỗi bước đi ra thế giới là một cơ hội để chúng ta khẳng định trí tuệ và sự sáng tạo của người Việt. Dù có những thách thức không hề nhỏ, nhưng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tinh thần không ngừng học hỏi và tận dụng triệt để lợi thế công nghệ, tôi tin rằng các startup của chúng ta hoàn toàn có thể ghi dấu ấn trên bản đồ toàn cầu.

Hãy cùng nhau xây dựng những cây cầu vững chắc hơn nữa để giấc mơ “made in Vietnam” vươn xa hơn bao giờ hết.

Thông Tin Hữu Ích Bạn Nên Biết

1. Luôn dành thời gian nghiên cứu sâu rộng về văn hóa, luật pháp và thói quen tiêu dùng của thị trường mục tiêu trước khi quyết định thâm nhập. Một sai lầm nhỏ về văn hóa có thể gây ra hậu quả lớn.

2. Xây dựng một đội ngũ đa văn hóa, có khả năng giao tiếp tốt bằng tiếng Anh hoặc ngôn ngữ địa phương là yếu tố then chốt. Sự hiểu biết về thị trường và kinh nghiệm thực chiến từ người bản địa là vô giá.

3. Tích cực tìm kiếm và tham gia các chương trình hỗ trợ xuất khẩu, xúc tiến thương mại từ chính phủ hoặc các tổ chức quốc tế. Đây thường là nguồn lực và kiến thức quý báu mà nhiều startup bỏ qua.

4. Đừng ngần ngại tìm kiếm cố vấn (mentor) là những người đã có kinh nghiệm thành công hoặc thất bại trong việc mở rộng thị trường quốc tế. Bài học từ họ sẽ giúp bạn tránh được rất nhiều cạm bẫy.

5. Chú trọng bảo vệ tài sản trí tuệ (IP) của mình ở các thị trường mục tiêu ngay từ sớm. Việc đăng ký bản quyền, thương hiệu sẽ giúp bạn tự tin hơn khi cạnh tranh trên sân chơi toàn cầu.

Tổng Kết Các Điểm Chính

Việc các startup Việt Nam vươn ra quốc tế là yếu tố sống còn để mở rộng thị trường, thu hút vốn đầu tư và nâng tầm giá trị. Mặc dù đối mặt với rào cản về vốn, kinh nghiệm và kiến thức thị trường, các chiến lược như tham gia sự kiện toàn cầu và hợp tác đối tác nước ngoài sẽ giúp xây dựng “cầu nối” vững chắc.

Công nghệ, đặc biệt là AI, Blockchain và thương mại điện tử xuyên biên giới, đóng vai trò đòn bẩy quan trọng. Thất bại là bài học quý giá, và sự khác biệt cùng kiên trì là chìa khóa thành công.

Với sự hỗ trợ chính sách và năng lực cộng đồng, tương lai cho startup Việt trên bản đồ thế giới là rất sáng.